Kırım’ın Günümüzdeki İdari Yapısı

KIRIM’IN GÜNÜMÜZDEKİ İDARİ YAPISI

Karadeniz’in kuzeyinde, Karadeniz ile Azak Denizi tarafından çevrelenmiş bir yarımada olan Kırım, 18 Mart 2014 tarihinde Rusya Federasyonu tarafından tıpkı 1783’de olduğu gibi ilhak edildi. Bu İlhakın nasıl gerçekleştiğini anlamak için ilk başta günümüzde hala devam eden Rus-Ukrayna Savaşı’na değinmek lazımdır.
Rus-Ukrayna Savaşı
Yevromaydan
21 Kasım 2013 günü Ukrayna Hükümetinin Ukrayna-Avrupa Birliği Ortaklık Antlaşması’nı reddetmesi üzerine hükümet karşıtı ve Avrupa Birliği taraftarı kişiler büyük bir protesto başlatmıştır. Rus yanlısı dönemin Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç’in yıllardır ilmek ilmek dokunduğu iddia edilen AB müzakerelerinin sonucunda dört gözle beklenen bu antlaşmayı reddetmesi halk içerisinde büyük bir nefrete sebebiyet vermiştir. Kiev sokaklarında 800.000 bine varan AB yanlışı protestocu hükümeti istifaya zorlama umuduyla geniş çaplı eylemlere başlamıştır. Aylar süren gösteriler sonucunda Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç Rusya’ya kaçmıştır. Yanukoviç’in kaçmasıyla birlikte Ukrayna hükümeti değişmiş ve Batı yanlısı bir hükümet başa gelmiştir. Rusya bu duruma karşın yeni hükümeti tanımayıp, darbe girişimi olarak değerlendirmiştir.

2014 Doğu Ukrayna Protestolar
Yevromaydan hareketi ve sonrasında Yanukoviç’in Rusya’ya kaçıp hükümetin değişmesinden sonra Ukrayna’nın doğu ve güney bölgelerinde Rus yanlısı gruplar protestolar düzenlemeye başlamışlardır. Bu gösterilerde Kırım, Donetsk ve Lunatsk bölgeleri başı çekmişlerdir. Bu protestolar sırasında Rus Askerî Kuvvetleri de bu bölgelere silahlı müdahalede bulunmuştur.

Kırım’ın İlhakı
2014 Doğu Ukrayna Protestoları halen devam ederken 16 Mart 2014 tarihînde bir referandum yapılmıştır. Bu referandumda %83 oranında bir katılım sağlanmış ve Kırımda %96.7 oranında Rusya’ya bağlanmak yönünde oy kullanılmıştır. 17 Mart günü referandum sonuçları resmen açıklandıktan sonra Sivastopol şehri toprakları da dahil olmak üzere Kırım Cumhuriyeti bağımsızlığını ilan etmiştir. Kırım Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını ilan etmesinin hemen akabinde özel mülkler ve Ukrayna mülkleri millileştirildi ve aynı saatler içerisinde Rusya hükümetinden Kırım Cumhuriyeti’ni Rusya’ya kabul edilmesi istendi. Aynı gün içerisinde Rusya devlet başkanı Vladimir Putin bir kararname ile Kırım’ın ve Sivastopol’ün federal birim olarak Rusya’ya katılımını onaylamıştır.

Kırım’ın İlhakı Sonrası Dünyanın Tepkisi
Kırım’ın ilhakı sonrası o dönemin ABD Başkanı Barack Obama 11 Ukraynalı ve Rus yetkili ile yaptırım kararı açıklamıştır. Aynı zamanda Rusya’nın G-8 üyeliği de askıya alınmıştır. Kırım İlhakının bölgedeki devletlere etkisine bakarsak ise devlet sınırları içerisinde Rus nüfusu barındıran ülkelerde endişelere sebebiyet vermiştir. (Bu endişenin ne kadar haklı bir endişe olduğunu Rusya’nın Moldova-Trandisyester, Gürcistan-Abhazya ve Belarus’da olan Rus baskılarından görebiliyoruz. Bu konuya daha detaylı gireceğim için burada kısa bir örnekle bırakıyorum)

İlhak Sonrası Kırım’ın Durumu

Kırım’ın İdari Yapısı
Rusya Federasyonu 88 federe bölünmüştür. Bu yapılanma içinde Kırım’ın da dahil olmasıyla birlikte toplam 22 tane cumhuriyet bulunmaktadır. Bu cumhuriyetler kendi resmi dillerine sahiplerdir ve kendi anayasaları vardır (Rusya Anayasası madde 68). Bu cumhuriyetlerin idari yöneticileri devlet başkanlarıdır ama bu özerk devletlere katiyen tam bağımsızlık hakkı verilmemiştir (Rusya Anayasası Madde 3). Cumhuriyetlerin başkanlarını cumhuriyet meclisinin de onayı(!) ile Rusya devlet başkanı seçer. İdari yapılanmada cumhuriyetlerin üzerinde yedi büyük federal bölge vardır. Bu federal bölge başkanları, Rusya devlet başkanı tarafından seçilmektedirler ve altındaki tüm federal birimlere denetim yetkisi vardır.
Kırım Cumhuriyeti 22 özerk cumhuriyet arasına son eklenendir. Kırım Cumhuriyeti’nde Rusça, Ukraynaca ve Kırım Tatarca’sı resmi dil olarak kabul edilmektedir. Kırım Cumhuriyeti’nin kendine ait 95 maddelik bir anayasası vardır. Kırım Cumhuriyeti’nin başkenti Simferopol’dür. Kırım Cumhuriyet’inde 22 belediyelik bulunmaktadır. Kırım Cumhuriyeti bu 22 cumhuriyet arasında en fazla Rus nüfusa sahip olan cumhuriyettir. Kırım Cumhuriyeti’nin şu anki başkanı Sergey Aksyonov’dur. Kırım Cumhuriyeti yedi federal bölgeden Güney Federal Bölgesi içinde yer almaktadır.

Rusya Federasyonu’nun Kırım İlhakı Sonrası Pekiştirme Politikaları
Kırım Köprüsü
Rusya Federasyonu Kırım’ı ilhakı sonrası hemen “Rusya ile bağlanmanın sembolü” olarak gösterilen Kırım Köprüsü’nün yapımına başlamıştır. Avrupa’daki en uzun köprü olarak adlandırılan bu 19 kilometre uzunluğundadır. Kırım Köprüsü Mayıs 2018’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in de katılımıyla büyük bir törenle açılmıştır. Aynı zamanda üstünde raylı sistem de bulunan Kırım Köprüsünde Saint Petersburg’a kadar tren ile birlikte seyahat edilebiliyor.
Kırım Köprüsü’nün çok büyük bir önem taşıdığı ve Rusya ile Kırım’ın bağlılığının bir nevi kanıtı olduğunu bilen Ukrayna ve ABD tarafı ise bu köprüye karşı olan tepkilerini dile getirmekte hiç geç kalmamıştır. Washington Examiner yazarı Tom Rogan yazısında Kırım Köprüsü’nün bombalanması önerisini vermiştir. Bu önerinin doğrultusunda Ukrayna milletvekili İgor Mosiyçuk “Kırım Köprüsü, düşmanca bir yapı. Neden mi? İşgal edilen topraklarımızı saldırganların anayurduyla birleştiriyor. Kırım’ın özgürleştirilmesi ve işgalden kurtarılmasında stratejik bir nokta” diyerek, Kırım Köprüsü’nü hedef göstermiştir.
Kırım’ın ilhakından hemen sonra yapımına başlanan Kırım Köprüsü, Rusya’nın yaptığı işgalin pekiştirmesi ve bu köprüyle dünyaya ilhakın tamamlandığını göstermek istemesinin apaçık sembolüdür. Bu köprüyü masum göstermek isteyen Rusya, köprü üzerindeki her açılışta şenlikler yapıp, aynı zamanda Kırım Köprüsü’nün maskotu olarak gösterdiği Kedi Mostik için köprü üzerinde doğum günü partileri düzenleyerek bunu tüm dünya basınına yansıtmaktadır.

Simferopol Havalimanı
Rusya hükümeti Haziran 2016’da başlamış olduğu İvan Ayvazovski Simferopol Havalimanı’na 16 Nisan 2018’de faaliyete geçirmiştir. 78.000 metrekare alana sahip olan bu havalimanı, eski terminalin alanından neredeyse 8 kat fazladır. Bu kadar büyük bir alana sahip olan havalimanımız yılda 6.5 milyon yolcuya hizmet verebilecek kapasitededir.
Kırım’daki kara gücünü kesinleştiren Rusya, Kırım üzerindeki havayolları üstünlüğünü de Simferopol Havalimanı ile sağlamak istemektedir. Ukrayna yönetiminden kalan havalimanını devre dışı bırakarak orayı bir terminale çevirmiş, bu yolla da Ukrayna yönetiminden kalan bir izi daha ortadan kaldırmıştır. Yıl içerisinde yaklaşık 5,5 milyona yakın yolcunun geçtiği Simferopol Havalimanı ile buradaki hakim gücün Rusya olduğunu dünyanın gözüne sokma çabası içerisindedir.
Kırım’ın Yeni Termik Santralleri
2015 yılında Ukrayna’dan gelen elektrik hatları patlamıştır. Bu patlama sonrası elektriksiz kalan Kırım’a Kuban bölgesinden elektrik tedariki sağlanmaya başlanmıştır. Kuban bölgesinden gelmekte olan elektrik devam ederken, Rus yönetimi Kırım’ın Tavriçeskaya ve Balaklavskaya kentlerine 470 megavat kapasiteli iki termik santral çalışmalarına başlamış ve 2019’un mart ayında bu termik santralleri devreye sokmuştur.
Kırım’ın her anlamda Ukrayna ile bir bağlantısının kalmasını istenmeyen Rus yönetimi, enerji anlamında da Ukrayna’dan gelen elektriği kesmiş ve Kırım halkını belli bir süre mağdur bırakmasına rağmen kendi toprağı gördüğü yerde kendi termik santralini dikmiştir. Bu hareket Rus yönetiminin Kırım konusunda gözünü ne kadar kararttığının ama bir o kadar da bu işleri plânlı bir şekilde yaptığının kanıtıdır.

Bugün Kırım , Yarın Belarus,Moldova
Karabağ, Abhazya, Çeçenistan, Güney Osetya ve Kırım. Rusya eski topraklarını tek tek alma niyetini açıkça bize gösteriyor. Tarihteki diğer Rus devletinde olduğu gibi bu Rus devleti de belirli bir güce sahip olduktan sonra yayılma yoluna girmiştir. Zamanında Çeçenistan’da, Gürcistan’da, Azerbaycan’da kendi çıkarına uyan grupları destekleyen Rusya, Ukrayna’da kendi taraflarını iyi korumuş ve planlandığı belli olan oturaklı bir planla ilhakı gerçekleştirmiştir.
Bu ilhak sonrası Kırım halkının Rus yönetimine minnet duyması için maaşlarda belirli olarak zamlar yapmış ve önemli yatırımları Kırım sahası üzerine kurmuştur fakat Rusya bu yatırımlara rağmen bu ilhaktan çok karlı çıkmıştır. Karadeniz üzerinde çok önemli bir üste sahip olmuştur. Bunun yapılan yatırımlar sevimli görünmemeli, Kırım ilhakı insanlık suçu olarak anılmalıdır.
Bugün Kırım’a göz yumanlar yarın Rus işgal ordularını Belarus’ta, Ahıska’da, Moldava’da ve hatta hatta belki ilerki zamanda tüm Baltık ve Kafkasya toprakları üzerinde görebilirler. Biz Misak-ı Zafer olarak bir gün olurda bir Gagavuzya dosyası yaparsak, burada bir Rus ilhakı yazısı yazmak istemiyoruz. Tanrı Türk Irkını Korusun ve Yüceltsin.

Please follow and like us: