KÜRESEL KORKU SALGINI: VUHAN KORONAVİRÜSÜ ( 2019-nCOV)

2020 yılı hiçbirimizin hayal etmediği derece de kötü başladı. Birbirinden üzücü olayları beraberinde getirdi. Bu üzücü olayların bazıları ülkemizin içerisinde gerçekleşirken bazıları ise küresel çapta tüm dünyayı etkiledi. Zannediyorum en geniş çaplı olanı ise Çin’in Hubei eyaletinin yönetim merkezi olan Vuhan’ da ortaya çıkan virüs salgını oldu. Bu yazımızda bilimsel verilerin ışığında Vuhan Virüsünün ne olduğunu anlamaya çalışacak ve biyolojik temellerini arayacağız.

Vuhan Virüsü nasıl ortaya çıktı?

Salgının başladığı bölgede 585 farklı noktada örnek toplandı. Bu noktalarından 33 tanesinde virüse rastlandı. Virüsün görüldüğü bu noktaların 31 tanesi Çin’de hayvanların canlı olarak satıldığı hayvan pazarıydı. Bu pazarlarda insanlar yüzlerce tür hayvanı satın alıyorlar ve tüketiyorlar. Bu pazarlarda ki birkaç yılan türünde bu virüs görüldü bu yılan türlerine ise yarasalardan geçtiği düşünülüyor.

Virüsün ismi nereden gelmektedir?

Virüsün yaygın isimlerinden birisi olan Vuhan Virüsü ismi ilk görüldüğü ve dünyaya yayıldığı yer olan Vuhan şehrinden geliyor. Diğer bir ismi ise 2019-ncov’dur. Bu isimlendirmede ki 2019, virüs 2019 yılında görüldüğü için verilmiştir. N ise İngilizce de ki yeni anlamına gelen NOVEL’dir. Cov ise virüsün taksonomik ailesine işaret ediyor ( Orthocoronavirinae alt ailesi)

Virüs ilk Ne zaman Görüldü?

Bu virüsler yeni bir aile değil. 1960’lardan beri tanıdığımız  ve hayvanlarda sıkça görülen, nadiren ölümcül olan bir virüs ailesidir.

Corona İsmi nereden gelmektedir?

Corona virüslere ismini veren şey yüzeylerinde bulunan çubuksu uzantılara sahip taç yapısına denir.

2019-Ncov yakın kuzenleri hangi virüslerdir?

Corona, SARS ( Severe Acute Respiratury Sendrome- Şiddetli Akut Solunum Sendromu) ve MARS ( Middle East Respiratury Sendrome-Ortadoğu Solunum Sendromu) ile aynı ataya sahiptir. Ncov ve SARS genomları %80-90 arasında benzerdir. Bazı araştırmalar bu benzerliğin %96 olduğunu göstermektedir. 2019-ncov tek zincirli RNA virüsüdür.

SARS VE MERS öldürücülük oranı kaçtı?

SARS için öldürücülük oranı %10, MERS için öldürücülük oranı %35-40’dir.SARS virüsünden 774 ölüm vakası görülmüştür.

2019-Ncov öldürücülük oranı nedir?

Corona Virüsünün tahmin edilen öldürücülük oranı %4’tür.

Corona Virüsü bulaşıcılık oranı nedir?

Ncov üreme katsayısı (R0) 1.4 ile 2.5 arasındadır. Bu demek oluyor ki 2019-ncov taşıyan 1 kişi bu virüsü 1.4 ile 2.5 kişiye bulaştırabilir. SARS için R0 değeri 2 ile 5 arasındadır.

Virüsün bulaşma şekli nedir?

Virüs zoonotik bulaşma olarak isimlendirilen yolla insanlara bulaşmıştır. Yani bir hayvandan başka bir hayvana bulaşmıştır daha sonra virüsü alan hayvan da insana bulaştırmıştır. Virüse sahip ilk hayvandan insana bulaşma olmazken virüsü sonradan alan hayvandan insana bulaşması olanaklı hale gelmektedir. Örneğin virüs evcil hayvanınıza bulaşmış olsa bile ondan size bulaşmayacaktır.

Salgının başladığı şehir ve bölge neresidir?

Çin Halk Cumhuriyeti’nin HUBEİ eyaletinin yönetim merkezi olan VUHAN şehrinde salgın başlamıştır. Bu şehir 11 milyon nüfusludur. Çin’in en büyük 7. Şehridir.

Coronoviridae ailesi nedir?

Bu virüs ailesi 4 alt aileden oluşmaktadır. Bunların isimleri; Alfa, Beta , Gama ve Delta’dır. Corona virüsü  Beta alt ailesine mensup bir virüstür ve yarasa kaynaklıdır.

Virüs salgınının semptomları nelerdir?

Ateş, bitkinlik, nefes darlığı, kuru öksürük, solunum yetmezliğidir. Semptomlar hafif ve orta düzeyde görülmektedir. Belirtiler başladıktan 1 hafta sonra semptomlar şiddetleniyor. Vakaların %15-20 arası yoğun bakıma alınması gerekiyor.

Sayılar veriler bize ne anlatıyor?

Salgına yakalananların %73’ü erkektir. Salgının yaş ortalaması 49’dur. Vakalar arasında  9 aylık bir bebek var. En genç ölüm ise 36 yaşında bir erkek.

Virüs tedavisi var mıdır?

Virüsü ortadan kaldıracak herhangi bir aşı veya ilaç henüz bulunmuş değil. Tedaviler şimdilik yoğun bakımlarda karantina altına alarak ve vücut bağışıklık sistemini güçlendirmeye çalışarak yapılmaktadır. Başta Çin olmak üzere birçok ülkede ilaç ve aşı geliştirme çalışmaları hızla devam etmektedir.

Virüse yakalanmamak için alınması gereken önlemler nelerdir?

Yakın zamanda Vuhan’ı ziyaret etmiş kişilerden uzak durun.

Ellerinizi sık sık sabunlu su ile en az 20 saniye yıkayın.

Dışarıya çok çıkmayın ve hasta insanlarla temasa geçmeyin.

Öksürürken ve hApşururken tek kullanımlık mendil, peçete kullanın.

Sık temas ettiğiniz yerleri dezanfektan ile temizleyin.

Çin’e yapacağınız seyahatlerde maske kullanın ve canlı hayvan pazarlarından uzak durun.

Virüs ne kadar süre canlı kalıyor?

Corona virüsü canlı konakları dışında varlıklarını birkaç saat koruyabiliyorlar.En ideal laboratuvar ortamlarında bile 1-2 günden fazla yaşayamıyorlar.

Virüs hakkında istatistiksel bilgiler nelerdir?

Etkilenen ülke sayısı: 27

Hasta sayısı : 20679

Ölü sayısı: 427

İyileşen hasta sayısı: 697

Çin harici vaka sayısı: 194

Çin harici ölü sayısı: 2 (1 Filipinler- 1 Hong- Kong)

Türkiye’de ki vaka sayısı:0