Gazetelerde Yusuf Akçura’nın Ölüm Haberi

Yusuf Akçura, Türk milliyetçilerinin genel olarak ıskaladığı bir isimdir. Kendisi hakkında ayrıca detaylı bir biyografi yazma çabasında bulunduğum için burada hayatından detaylıca bahsedip vesîkayı uzatmayacağım. Akçuraoğlu Yusuf Beğ doğduğu günden ölümüne değin yalnızca Türklük için çabalamış; bu çabasını yeri geldiğinde kalemiyle, yeri geldiğinde silahı ve süngüsüyle göstermiştir. Kendilerini saygıyla ve rahmetle anıyorum.

Bu gazete haberleri, Akçura’nın 11 Mart 1935’te Haydarpaşa garında Tren beklerken ani bir kalp krizi sonucu vefatından sonra neşredilmiştir. Kaynak olarak kullanılan gazetelerin biri Adana’da, diğeri İzmir’de neşredilmiştir. Bu sebeple gazetelerin kullandığı Türkçe’yi hiç değiştirmedim. Yazım hataları ve değişik noktalama işareti kullanımları ayrıca bir şehirden diğer şehire haberin kaynağı aynı olsa dahi içeriğinin değişmesi, 1935 yılında Türkiye’de İstanbul ve Ankara’nın diğer illerle arasındaki eğitim farkını da göstermektedir.

Bu vesîkalara ulaşabilmemizde en büyük pay tabii ki İstanbul Üniversitesi ve Gazeteden Tarihe Bakış Projesini yürüten İstanbul Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığına aittir. Kendilerine teşekkür ediyor, bununla birlikte Türk’ün davasına zerre katkıda bulunan cümle büyüğümüzü saygı ve rahmetle anıyorum.

T.T.K!

 

Elim bir kayıb

İstanbul Saylavı Yusuf Akçora Öldü

İstanbul meb’usu Yusuf Akçora dün şehrimizde füceten vefat etmiştir. Merhumun cenazesi yarın saat 11 de Haydarpaşa’ki Emrazı Enianiye hastanesinden kaldırılarak bir motörle Haydarpaşadan Sirkeciye geçirilecektir. Öğle vakti cenaze namazı Sultanahmed camisinde kılındıktan sonra Edirnekapıdaki Şüheda mezarlığına defnedilecektir.

Yusuf Akçora Dağıstanlı bir Türk’tür. Genç yaşında Rusyada tahsilde iken Türkiyeye kaçıp gelmiş ve Harbiyeye girmiştir. Fakat harbiyede hürriyetperver fikir ve hareketler takib ettiği için Abdulhamid tarafından Trablusgarbe sürülmüştür. Menfasından Parise kaçmağa muvaffak olan Yusuf Akçora orada âli tahsilatını yapmış, meşrutiyetten sonra ana vatana dönerek Darülfünunda, Harbiye mektebinde hocalık, muhtelif gazetelerde ve mecmualarda muharrirlik etmiştir. Vaktile Türk Yurdunu çıkaranlardan biri de o idi.

Milli hükûmet kurulduğu sıralarda Ankara’ya giden merhum İstanbul saylavlığına seçilmiş, Türk Tarihi Tetkik cemiyetinde çalışmıştır. Meşrutiyeti müteakıb başlayan Türkçülük cereyanında hizmeti büyüktür.

Kendisine rahmet diler ve kederli ailesine taziyelerimizi sunarız.

– 12 Mart 1935, Cumhuriyet Gazetesi sayfa 3.

 

Yusuf Akçora Öldü

Bu değerli saylavımız İstanbulda Şehitliğe Gömülecek- Ankara: 12 (A.A)*

Kars saylavı ve Türk tarihi tedkik cemiyeti başkanı Yusuf Akçoranın ölümü haberi şehrimiz mahafilinde büyük bir teesürle karşılanmıştır. İlim sahasında olduğu kadar siyasal hayattaki gerekli çalışmalariyle herkesin takdir ve muhabbetini kazanmış olan Yusuf Akçoranın bu âni ölümü ile memleketin ilim hayatı ve Türk tarihi tedkik cemiyeti kıymetli bir üyesini kaybetmiştir.

İzmir saylavı Mahmud Esad bugün inkılab dersine başlarken Yusuf Akçoranın şahsiyeti ve inkılâbcılığı hakkında bir konferans vermek suretile hatırasını taziz etmiştir.

Uzun seneler profesörlük ettiği Ankara hukuk fakültesi talebelerinden bir grup başlarında saylavlarımızdan Profesör Sadri Maksudî olduğu halde müteveffanın cenaze merasimine iştirâk etmek için bu akşamki trenle İstanbul’a gitmişlerdir.

T.D.T cemiyeti ikinci başkanı Bolu saylavı Hasan Cemilde cenaze merasiminde T.D.T cemiyetini temsil etmek üzere ayni trenle İstanbula gitmiştir.

Aldığımız habere göre Yusuf Akçoranın cenazesi yarın saat 11de Haydarpaşa hastahanesinden kaldırılarak İstanbula geçirilecek ve Sultanahmet camiinde namazı kılındıktan sonra Edirnekapıda şehitliğe gömülecektir.

Ankara: 12 (A.A) — Türk tarihi tedkik cemiyetinden:

Türk tarihi tedkik cemiyetinin kurulduğu gündenberi ulusal tarihimizin aydınlanması işinde ve tarih kurumu başkanlığında bilgisiyle, erdemile, ferağatli çalışmasile değerli hizmetlerde bulunan ve ebedî gaybubetiyle arkadaşları arasında büyük bir boşluk bırakan Kars saylavı Yusuf Akçoranın acıklı ölümü dolayısiyle Türk tarihi tedkik cemiyeti derin teessürlerini bildirir ve yaslı ailesine ve yavrularına yürekten taziyet duygularını sunar.

-14 Mart 1935, Türk Sözü Gazetesi, Adana, sayfa 1.

Yusuf Akçuranın Cenaze Merasimi

Kars saylavı Yusuf Akçoranın cenazesi dün büyük ihtifal ile kaldırılarak defnedilmiştir. Cenaze Haydarpaşadan Sultanahmet camiine getirilmiş ve cenaze namazı kılındıktan sonra büyük bir kalabalık ile üniversitenin kapısı önüne getirilmiştir. Cenazeye iştirak eden üniversite ve diğer yüksek mekteb talebesi ve alelumum Türk müvevver gençliği, ve merhumun mefküresine meftun olanlar cenazeyi elleri üzerinde taşımışlardır.

Üniversite kapısında rektör Cemil ve profesör Şemseddin ve talebeden bir genç Yusuf Akçoranın Türk bilgisine ve Türk gençliğinin tahsil ve terbiyesine yaptığı büyük hizmetleri söylemişlerdir.

Buradan cenaze üzeri Türk sancağı örtülü olduğu halde otomobille Edirnekapıda şüheda mezarlığına getirilmiş ve halk otomobillerde ve otobüslerde ve yayan olarak kabristana gitmişlerdir.

Üstadın mezarı önünde Turan neşri maarif ve yardım cemiyeti reisi Muharrrem Feyzi Togay ve Girdili Ali Galib nutuklar söylemişlerdir.

Talebesinden bir genç kız ile bir genç erkek merhumun üniversite sıralarında daha iki gün evveline kadar gençliği nasıl irşad ettiğini heyecanlı bir lisanla anlatmışlardır.

• 14 Mart 1935, Akşam Gazetesi, sayfa 5.

 

Yusuf Akçura’yı Dün Karatopraklara Verdik.

Yusuf Akçura Kültür ve Siyasi Hayatı Yüksek bir Kıymetti.

Ankara: 12 (A.A)— Türk tarihi tetkik cemiyetinden:

Türk tarihi tetkik cemiyetinin kurulduğu gündenberi ulusal tarihimizin aydınlanması işinde ve tarih kurumu başkanlığında bilgisiyle, erdemiyle feragatlı çalışmasıyle değerli hizmetlerde bulunan ve ebedî kaybı arkadaşları arasında büyük bir boşluk bırakan Kars saylavı Yusuf Akçura’nın acıklı ölümü dolayisiyle Türk tarihi tetkik cemiyeti derin teessürlerini bildirir ve yaslı yürekten gelen taziyelerini sunar.

Ankara: 12 (A.A)— Kars saylavı ve Türk tarihi tetkik cemiyeti başkanı Yusuf Akçura’nın ölümü haberi şehrimiz mahafilinde büyük bir teessürle karşılanmıştır. İlim sahasında olduğu kadar siyasal hayattaki gerekli çalışmalarile herkesin takdir ve muhabbetini kazananmış olan Yusuf Akçura’nın bu ani ölümile memleketin ilim hayatı ve Türk tarihi tetkik cemiyeti kıymetli bir üyesini kaybetmiştir.

İzmir saylavı B.* Mahmud Esad bugün İnkılâb dersine başlarken Yusuf Akçura’nın şahsiyeti ve inkılapçılığı hakkında bir konferans vermek suretile hatırasını teziz etmiştir. Uzun seneler profesörlük ettiği Ankara hukuk fakültesi talebelerinden bir grub başlarında saylavlarımızdan B. Sadri Maksudi olduğu halde müteveffanın cenaze merasimine katılmak iştirak etmek için bu akşam trenle İstanbul’a gitmişlerdir. T.D.T cemiyeti ikinci başkanı Bolu saylavı B. Hasan Cemil de cenaze merasiminde T.D.T cemiyetini temsil etmek üzere ayni trenle İstanbul’a gitmiştir.

Aldığımız haberlere göre Yusuf Akçura’nın cenazesi yarın saat 11 de Haydarpaşa hastanesinden kaldırılarak İstanbul’a getirilecek ve Sultanahmed camiinde namazı kılındıktan sonra Edirne şehitliğine gömülecektir.

• 14 Mart 1935, İzmir: Anadolu Gazetesi, sayfa  5.

 

Edebiyat fakültesi talebe cemiyeti balosunu geri bıraktı

Edebiyat fakültesi talebe cemiyeti Prof. Yusuf Akçoranın bütün Türklüğü üzen ölümü dolayısile 15 Mart 935 cuma günü yapılacak olan balosunu 20 Mart 935 çarşamba günü akşamına bırakmıştır.

• 14 Mart 1935, Akşam Gazetesi, sayfa 8.

 

 

Kaynakça:

• Edebiyat fakültesi talebe cemiyeti balosunu geri bıraktı. (1935, Mart). İzmir: Anadolu Gazetesi, sf. 5. Erişim adresi: http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/anadolu/anadolu_1935/anadolu_1935_mart_/anadolu_1935__mart_14_.pdf
• Elim Bir Kayıb. (1935, Mart). Cumhuriyet Gazetesi, sf. 3. Erişim adresi: http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/cumhuriyet//cumhuriyet_1935/cumhuriyet_1935_mart_/cumhuriyet_1935_mart_12_.pdf

• Yusuf Akçora Öldü. (1935, Mart). Adana: Türk Sözü Gazetesi, sf. 1. Erişim adresi: http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/turk%20sozu/turk%20sozu_1935/turk%20sozu_1935_mart_/turk%20sozu_1935_mart_14_.pdf

• Yusuf Akçuranın Cenaze Merasimi. (1935, Mart). Akşam Gazetesi, sf. 5. Erişim adresi: http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/aksam/aksam_1935/aksam_1935_mart_/aksam_1935_mart_14_.pdf

• Yusuf Akçura’yı Dün Karatopraklara Verdik. (1935, Mart). İzmir: Anadolu Gazetesi, sf. 8. Erişim adresi: http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/anadolu/anadolu_1935/anadolu_1935_mart_/anadolu_1935__mart_14_.pdf