Ülkemizde birçok şey gibi kırmızı ette oldukça pahalı durumda. Birçok insan kırmızı eti 15 günde bir hatta ayda bir yerken, kurban bayramından kurban bayramına yiyen insan sayısı da bir hayli fazla. Küçükbaş hayvan eti kırsal kesimlerde yaygınken daha gelişmiş metropol diyebileceğimiz illerde bu kadar yaygın değil. Kuzu etini bu duruma eklemezsek tabiî ki. O yüzden sığır etini ele alacağız.

Peki bu duruma yani bu kadar pahalı olmasına neler sebep oluyor? Elbette bir çok sebep var, yem fiyatları, yüzdece azalan mera alanları, bakım şartları, işletmeler gibi. Bu yazımızda ineklerde sürüden çıkartmanın sebeplerini inceleyeceğiz ve yapmamız gerekenlere göz atacağız. İnek, düve, dana, tosun, boğa hepimizin bildiği kavramlar ancak kelime anlamlarını hatırlatmakta fayda var;

Buzağı: 0-6 aylık hem dişi hem erkek sığır.

Dana: 7-12 aylık hem dişi hem erkek sığır.

Düve: 12 aydan büyük doğum yapmamış dişi sığır.

Tosun: 12 aylıktan büyük üretime henüz katılmamış erkek sığır.

İnek: Doğum yapmış dişi sığır.

Boğa: Üretime katılmış erkek sığır.

İneklerin sürüden çıkartılma sebeplerini konuşacağımızı söylemiştik. Peki inekleri sürüden çıkartmak bize nasıl sonuçlar doğurur? Bir inek verimli ömrü boyunca ortalama 3-5 doğum yapar. Eğer suni tohumlamayla cinsiyeti belirlenmiş sperma kullanılırsa bütün yavruların dişi olması sağlanabilir. Ama farz edelim ki doğal olarak üretim yapıyoruz. Bu durumda en azından 2 dişi buzağı demek olur. Yani sürümüze 2 inek daha katılmış olacak ve bu ineklerden de elde edeceğimiz yavrular olacak. Kısacası inekleri sürüden çıkarttığımızda düve kaybımız ve akabinde kırmızı et kaybımız olacak. Durumu özet olarak anlattığımıza göre şimdi sebeplerine geçebiliriz.

Geçmiş yıllarda yapılan çalışmalara göre ineklerin sürüden çıkartılma sebepleri şu şekilde sıralanmış;

Sürüden çıkartmanın en büyük ve en önemli sebebi ayak tırnak problemleri olmuş. İneklerin sürüden çıkartılma sebeplerinin neredeyse %30-35 ayak tırnak problemleri. Bu durum bize verim kaybı olarak dönüyor. Önlemek için yapmamız gereken 2 önemli şey var. Birincisi hayvanları meraya çıkartmıyorsak 6 ayda bir, çıkartıyorsak yılda bir kez tırnak bakımı yapmalıyız. İkinci durum ise gübre yönetimi. Gübre yönetimi iyi olmadığında yani hayvanlar sürekli gübrenin içinde dolaşıp ayakları ve tırnakları temiz olmazsa ayak tırnak problemleri ortaya çıkıyor.

İkinci önemli sebep ise meme problemleri. Yavru almak elbette en önemli maddi gelir ancak süt, üretici için günlük kazanç olarak önemli bir unsur. Meme problemleri süt verimine süt verimi maddi kayba maddi kayıp o ineği sürüden çıkartmaya ve en önemlisi ineği sürüden çıkartmak yeni yavru elde etmeye ve asıl problemimiz olan kırmızı et kaybına sebep oluyor.

Diğer sebepler ise şu şekilde sıralanmış;

Metabolik rahatsızlıklar, solunum problemleri, sindirim problemleri, buzağılama güçlüğü, dolaşım problemi, bulaşıcı hastalıklar, zehirlenme ve trafik kazaları.

Bu sebepleri ne kadar az seviyeye indirirsek inekleri o kadar sürüden çıkartmış oluruz. Bu durum bizi hayvan sayımızın artmasına ve kırmızı etin artmasına götürecek.

Hep dişi hayvanlardan bahsettik ama şunu da es geçmemek gerek, besi hayvanları erkek hayvanlardır. 15-18 aylığa kadar besiye alınıp kesilirler.  Erkek hayvanları da dünyaya getiren inekler olduğu için bu durum üzerinde durduk.

Umarım en kısa zamanda çiftliklerde bu problemler en aza iner ve kırmızı et fiyatlarının inmesinde etkili olur..

Please follow and like us: