LPG, propan (C3H8) ve bütandan (C4H10) oluşan bir yakıt türüdür. Genellikle doğal gazdan veya ham petrolün kuyulardan çıkarılması ve rafinerilerde tasfiye edilmesi sırasında ham petrolden ayrıştırılarak elde edilen ve kolayca sıvılaştırılabilen propan ve bütan gazlarının, basınç altında sıvılaştırılmış halidir.
Elde edilmesinin ve sıvı halde taşınabilmenin verdiği özellikleri sayesinde ekonomiktir. Ekonomik oluşu ve buna bağlı olarak çok düşük verimli olmaması kullanımını yaygınlaştırmıştır. Tüketimine bağlı olarak ortaya çıkan güvenlik açıkları nedeniyle LPG’ye kükürt ve merkaptan ile koku verilerek gaz kaçağının anlaşılması sağlanmaktadır. Kaynama noktası sıcaklığı yaklaşık 0 o C’ dedir. Genleşmesi halinde tam dolu bir tüp için valfler açılmak zorunda kalır. Valfler LPG basıncı yaklaşık 26,5 MPa ‘ya ulaştığı durumlarda basınçlı kabın patlaması için açılır ve basınç düşürülür. Patlama ancak dışarıdan bir müdahale ile gerçekleşir. Tüm bunlara rağmen araçlara %85 civarında bir dolum yapılır ki genleşme ile basınç sınırlarına ulaşılmasın.
Amerika’da uygulanan standartlara göre LPG içinde bulunan bütan oranının %90 seviyesinde olması gerekmektedir. Geri kalan kısmı %5 propan ve propilenden oluşmalıdır. Ülkemizde ise standartları sağlamak için %70 bütan ve %30 propan oranları ile satışlar yapılmaktadır. Her zaman olduğu gibi sağlığı ve güvenilirliği ikinci plana attık. LPG fiyatlarında ki farklılığın temeli bu oranlardır. Petrol istasyonlarından dolum yaparken dikkat edilmesi gereken noktalardan biridir.
Bazı araçlar üretilirken LPG kullanımına uygun şekilde üretilir. En güvenli kullanım da budur. Bu araçlar Bi-Fuel olarak adlandırılır. Ancak ülkemizde genel olarak benzinli araçların birtakım değişikliklerle kolayca LPG kullanımına uygun hale getirildiğini görmekteyiz.
İçinde bulundurduğu hidrokarbonların düşük karbonlu olmaları sayesinde diğer yakıtlara oranla egzoz emisyonları düşüktür. Petrol ve türevi ürünler içerisinde çevre dostu olarak adlandırılır.
Sanıldığının aksine ciddi tehlikeleri barındırmaz. Tabi bu şartlar gerekli bakımların yapıldığı durumlar için gereklidir. LPG’li araç kullanan sürücülerin en çok yaptığı hata benzinli tüketim için gerekli olan bakımları ikinci plana atmaktır. Periyodik bakımlar esnasında mutlaka kontrolleri sağlanmalıdır.
Başta İtalya olmak üzere Avrupa’da ciddi oranlarda kullanılmaktadır. LPG dönüşümü sağlayan veya üreten firmaların isimlerine bakarsanız zaten bu durum kendini belli etmektedir. Dünyada en fazla LPG kullanan ülke ise Japonya’dır. Sanıldığının aksine kalitesiz veya 2.sınıf bir ürün değildir. Enerji verimliliği biraz düşük, bir depo ile gidebileceğiniz mesafe daha az da olsa ülkemiz şartlarında kullanılmaya değer bir üründür.
Aydın Alperen Erol
Latest posts by Aydın Alperen Erol (see all)
- YERLİ ARABA VE KALKINMA - 27 Mart 2020
- MİLLİ ARAÇ İTALYAN TASARIM! - 21 Aralık 2019
- Atların ve İnsanların Ustası: Prof. Dr. Mehmet BAŞBUĞ - 17 Eylül 2019
- ‘The Best Of’ BABAYİĞİTLER - 19 Temmuz 2019
- LPG SIVILAŞTIRILMIŞ PETROL GAZI - 11 Temmuz 2019