Türkistan’dan Günümüze Kımız
6 Ocak 2021Türk tarihine baktığımızda at ve kısrak kavramının Türk boylarında kültürel, sosyal ve folklorik yerinin önemi oldukça belirgindir. Kımız kelimesinin kökenine bakacak olursak Kazak dilinde “Qımız” şeklinde bilinmektedir. En basit tanımıyla kımız; kısrak sütünü ekşiterek yaptığımız milli ve yerel bir içeceğimizdir. İlk olarak Orta Asya’daki göçebe Türk toplulukları tarafından yapılan kımızın tarihsel geçmişi Eneolitik Çağ’a (5500…
Osmanlı’da Saray Mutfağı
20 Aralık 2020Osmanlı Devleti bir Türk devletiydi, bu nedenle Kuzey Çin, Hindistan ve Perslerle karşılıklı kültürel alış verişi yoğun olmuştur. Tarihsel süreçte Türkler, bahsi geçen coğrafyalara ayrı zamanlarda hükümdarlık etmiştir. Aynı zamanda Osmanlı Devleti’nin Mısır’ı fethi ile Baharat yolu üzerinde hakimiyet kurması da mutfakta farklı otların kullanılmasına olanak sağlamıştır. Osmanlı Saray Mutfağı 15. yüzyılda yemeklerin çeşit olarak az ve sade, Mısır’ın fethedildiği 16.…
Adile Ayda’nın Hayatı
13 Aralık 2020Türkiye Cumhuriyeti’nin ortaya çıkardığı modern Türk kadının en nitelikli örneklerinden biri olan, aynı zamanda Batı Avrupa kültürü ve Türk kültürünü birlikte kullanarak yeni atılımlar gerçekleştiren Adile Ayda, 7 Mart 1912 yılında Rusya’nın St. Petersburg şehrinde dünyaya gelmiştir. Babası Sadri Maksudi, annesi Kamile Ramieva’dır. Babası Sadri Maksudi, Kazan’da bir süre milletvekilliği yapmıştır. Rusya’daki siyasi ve iktisadi yıpranmalardan Adile Ayda da bizzat etkilemiştir. Ailesiyle birlikte Finlandiya’ya…
Türkiye’de Kız Enstitüleri
29 Kasım 2020Cumhuriyet dönemi Türkiye’de milli, laik ve çağdaş özellikler taşıyan Türk modernleşmesinin etkilerini eğitimde de görmek mümkündür. Türk eğitim sisteminde eğitimin milliliği üzerinde durularak yeni bir dünya görüşü kazandırılmaya çalışılmıştır. Siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel alanda yapılan inkılaplar kadınların düşüncelerinin şekillenmesinin yanı sıra, sosyal hayatta da rol model olmalarına katkı sağlamıştır. Bunun için Türk eğitim ve kültür tarihinde belli bir yeri olan mesleki ve teknik öğretimin bir…
Sabiha Gökçen’ in Hayatı
11 Kasım 2020Dünyanın ilk kadın pilotu olan Sabiha Gökçen, 22 Mart 1913 tarihinde Bursa’da dünyaya gelmiştir. Küçük yaşlarda ailesini kaybeden Gökçen, Mustafa Kemal’e giderek okumak istediğini söylemiştir. Bu olayın ardından Mustafa Kemal, Sabiha’yı evlatlık edinmiş ve çeşitli okullarda öğrenim görmesini sağlamıştı. Hatta Sabiha Hanım’a, Gökçen soyismini veren Mustafa Kemal Atatürk’tür. Hatta Mustafa Kemal, Gökçen’in uçuş eğitimlerinde gösterdiği…
Türkmen Mutfak Kültürü ve Sofra Adabı
25 Ekim 2020Türklerin konar göçer yaşam tarzı onları farklı coğrafyalara adapte olmalarını kolaylaştırmıştır. Bu bölgeler Türkmenistan, Tacikistan, Özbekistan, Kazakistan, Afganistan Suriye, İran ve ülkemiz Türkiye Cumhuriyeti’dir. Bu coğrafyalarda yaşayan Türkmenler, Türkmen Mutfağının oluşumuna önemli derecede katkı sağlamışlardır. Farklı ülkelerde yaşamlarını sürdüren Türkmenler bu ülkelerin bitki örtüsü ve iklimiyle birlikte tarım etkinlikleri de farklılaşmalara gitmişlerdir, bu da Türkmen…
Şefika Hanım Gaspıralı’nın Hayatı
18 Ekim 2020Rusya’daki Türk kadın hareketinin öncüsü Şefika Gaspıralı 1886 yılında Kırım’ın Bahçesaray şehrinde dünyaya gelmiştir. Annesi Zühre (Zehra) Gaspıralı, babası ise yazar İsmail Gaspıralı’dır. 17 yaşından itibaren Şefika Hanım, Tercüman gazetesinin yayınlarının yönetmiş ve yazışmaları da Rusça’dan çeviriler yaparak posta ve dağıtım işleri konularında, babasının en önemli yardımcısı olmuştur. Şefika Hanım ilk yazısını 1903’te Tercüman’da yazmıştır. Babasını sıkça ziyaret eden Nesib Yusufbeyli ile tanışmış, siyasal konularda başlayan mektuplaşmaları zamanla duygusal…
Türk Tarihinde Operanın Gelişimi
7 Ekim 2020Türkiye’nin operayı tanıması matbaanın Osmanlı’ya gelmesine öncülük eden Yirmisekiz Mehmed Çelebi’nin Sefaretname’sine dayanmaktadır. Sefaretname’sinde opera binasının iç ve dış özelliklerini, salonun ihtişamını, dekorunu büyük bir ilgi ve hayranlıkla aktaran Çelebi, operanın konusunu da anlatır. II. Mahmut döneminin Viyana elçisi Mustafa Hatti Efendi, Resmolu Ahmed Resmi Efendi ve daha sonra Vahid Paşa gördükleri operalardan hayranlıkla…
Mihri Müşfik: Ölü Bir Kelebek
26 Eylül 2020Türk tarihine baktığımızda resim alanında kadın sanatçılarla karşılaşmak oldukça güçtür. Çünkü kadınlar çizmekten daha çok portreler için modellik yapmışlardır. Ülkemizde resim sanatında öncü kadın ressamımız Mihri Müşfik Hanım’dır. Kendisi 26 Şubat 1886 yılında Kadıköy’ün Bahariye semtinde dünyaya gelmiştir. Babası Askeri Tıbbiye’de ders veren Dr. Çerkez Ahmet Rasim Paşa’dır. Ailesinin yaşam tarzından dolayı Avrupai bir eğitim…
Mutfakta Coğrafi İşaret
24 Eylül 2020Anadolu mutfağında tarım ve hayvancılık faaliyetleri her zaman önemli geçim kaynağı olmuştur. Türkiye’nin iklimi ve yeryüzü şekillerinin toprağa etkisi de yadsınamaz. Bununla birlikte Anadolu mutfak kültüründe de çeşitlilik ve özerklik fazlaca görünür haldedir. Türkiye’deki yöresel lezzetlere “yerli malı” sıfatını taşıyabilmesi amacıyla ürünlere “coğrafi işaretli” ürün ibaresi verilmiştir. Coğrafi işaret ürünün yetiştirildiği ya da yapıldığı yerin…
Coğrafyanın Türk Mutfağı Üzerindeki Etkisi
17 Eylül 2020ÖNSÖZ Bir milletin özünü inceleyebilmek için o milletin kültürel değerleri hakkında analizler yapmak en doğrusu olacaktır. Nitekim milletlerin siyasi, idari, dini, coğrafi, ekonomik ve sosyolojik yapısı o milletin folklorik değerlerine ve örf-adetlerine yön veren unsurlardır. Türk milletinin kültürel değerlerinden biri ise Türk mutfak tarihidir. Türk yemeklerine bakarak, Türk gelenekleri, Türk sofra adabı, örfleri ve…
Kırım Mutfağı
10 Eylül 2020KIRIM MUTFAĞI Elhamdülillah,bereket versin. Çevre yokta kelebersin. Padişahlara Allah insaf versin. Bizlere vatana kaytmağa kısmet etsin. Aşlarınız aşsın,kazanlardan taşsın. Amin. Kırım Tatarları zengin bir mutfak kültürüne sahiptirler. Bunun başlıca nedeni kendi öz değerlerinin yanı sıra birçok kültürle iç içe yaşamalarıdır. Kırım mutfağı özelikle Yunan, İtalyan, Ukrayna ve Kafkas mutfağından önemli açıdan etkilenmiştir. 10.…
Yerli ve Milli Tat: Salça
1 Eylül 2020Domates, patlıcangiller ailesinden, anavatanı Güney ve Orta Amerika olan, meyvesi yenebilen otsu bitkidir. ABD’de 1893 yılında mahkeme, sebzelerle birlikte saklanıp yenildiğinden onu sebze diye sınıflandırmıştır. Bolivya ve Peru da yabani sarı renkli bir domates türü bulunmuş ve sonra Meksika’da yetiştirilip, Kristof Kolomb’un Amerika’yı keşfinden sonra Avrupa’ya gemilerle gönderilmiştir.Domates ülkemize 1800’lü yılların başında gelmiştir. Anadolu’da domates…
Şifa Niyetinde Tatlı: Aşure
29 Ağustos 2020Aşurenin yazılı olarak anlatıldığı ilk kaynak Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sidir. Seyahatname’de “Mah-ı Muharrem’de aşura bişirüp fukaraya bezl ederler.” şeklinde geçmektedir. Kelime anlamından da anlaşılacağı gibi aşure, bol malzemeli ve her bir malzemenin, bereket, bolluk ve şifa getirdiği düşünülen mitolojik bir tatlıdır. Aşure Arapça olarak bilinse de “onuncu” anlamındaki İbranice “asor” kelimesinden gelmektedir. Yöreden yöreye aşure reçeteleri…
Konya’da Selçuklu Mutfağı
24 Ağustos 2020Anadolu’da ilk yerleşim yerlerden biri olarak bilinen Konya bölgesinin mutfak kültürü köklü ve eski bir tarihe dayanır. Yerleşik hayata bizzat geçen Türkler Konya’nın verimli topraklarından yararlanmış, farklı bitki çeşitleri de yetiştirmişlerdir. Bu Türklerin hem mutfak hem de tarımsal faaliyetlerini ortak amaçla sürdürdüklerini gösterir. Konya mutfağına bakacak olursak, bu şehrin mutfağını, 3 büyük mutfak kültürüyle inceleyebiliriz.…